مقدمۀ کوتاه: استفاده از خمیر دندان ظاهرا قدمتی چند هزار ساله دارد و شواهد آن در مصر و یونان باستان مشاهده شده است. البته ترکیبات خمیر دندانهای آن زمان با خمیر دندانهای رایج امروزی متفاوت بوده است. در خمیر دندانهای آن دوران ترکیباتی همچون پوست تخم مرغ، سنگ نمک، پودر گل زنبق، فلفل، نعنا و بسیاری مواد دیگر وجود داشته است. خمیر دندان چینی های باستان نیز کمابیش همین ترکیبات را داشته است.
خمیر دندان، گرایش به ترکیبات طبیعی و مشکل اخبار کذب
جای بسی تاسف است که حتی همکاران دندانپزشک خودمان نیز تحت تاثیر شایعات و مطالب خلاف واقع قرار می گیرند و مطالب نامعتبر را در صفحات سایت خود تنها برای افزایش مخاطب منتشر می کنند. بدنبال استقبال روز افزونی که در دنیا نسبت به طب سنتی یا فرآورده های طبیعی و گیاهی صورت گرفته ( در خصوص درستی یا نادرستی این گرایش به طب سنتی در اینجا صبحت نمی کنیم و اگر خواستید می توانیم در صفحۀ دیگر به این موضوع بپردازیم، فقط در اینجا تا همین حد بدانید که شخصا با رویکردهای اصولی به طب سنتی موافق هستم). این افزایش استقبال و عدم کنترل بر روی مطالب منتشر شده در فضای مجازی موجب شده تا اطلاعات نادرست در لابلای مطالب مفید منتشر گردد. مثلا پس از این افزایش اقبال به فرآورده های گیاهی/ ارگانیک/ طبیعی و همچنین طب سنتی، از مدت ها پیش مطلبی در فضای مجازی کل جهان منتشر شد که مربع های رنگی در انتهای تیوب خمیر دندان مشخص کننده ترکیبات آن هستند. مثلا رنگ مشکی نشان دهنده ی این می باشد که کل مواد تشکیل دهندۀ آن کاملا شیمیایی می باشد. سبز نشان دهندۀ طبیعی بودن و ...
شرح ماجرا
اگر به انگلیسی درباره کدهای رنگی انتهای خمیر دندان جستجویی انجام دهید، عکس بالا بیشتر به چشم می خورد.اگر به عکس دقیت کنید، این عکس خمیر دندانهای شرکت معروف کلگیت (Colgate)است با چهار مربع به رنگهای متفاوت. آیا اینها مشخص کننده ترکیبات و محتویات است؟ اگر به سایت خود شرکت مراجعه کنیم می بینیم که ظاهرا خود شرکت نیز از این شایعه دیگر به ستوه آمده و در سایت خود به این پرسش پاسخ داده است که می توانید مستقیما به این مطلب مراجعه کنید اما در اینجا خلاصه ای از جوابیه را در اینجا خدمتتان ارائه می کنم:
...اینترنت منبع ارزشمندی از اطلاعات است اما بسیار مستعد به پخش اخبار کذب و شایعه. یکی از اینها مربوط به کدهای رنگی انتهای خمیر دندان بوده و برخی سایتها شما را به استفاده از خمیر دندان با یک رنگ تشویق و رنگ دیگر را منع می کنند.
... این مربع های رنگی برای کمک به سنسورهای دستگاههای ساخت و برش تیوبهای خمیر دندان و کمک به بسته بندی بهتر توسط دستگاه روی قوطی چاپ می شوند ...
و نکتۀ جالب دیگری که در این سایت به چشم می خورد و عملا به این مفهوم است که:
... برای اطلاع از محتویات خمیر دندان به بخش ترکیبات و یا مواد تشکیل دهنده مراجعه کنید !!! نه اینکه به دنبال پیدا کردن مربع رنگی باشید که حالا بخواهید ترکیبات یک سیستم رنگ بندی را حفظ کنید!! ...
(بد نیست بدانید که در صنعت چاپ از این چهار رنگ به عنوان رنگهای اصلی صنعت یاد می شود و عبارت "چاپ چهار رنگ" بسیار شایع است.)
نتیجه گیری
حال اگر هنوز مردد هستید که کدام خمیر دندان خوب است و توصیه یک دندانپزشک را در این زمینه می خواهید می توانید به مقاله قبلی مراجعه کنید. اما اگر حوصله ندارید فقط به اختصار در اینجا عرض می کنم که:
به طور کلی، خمیر دندان حتما باید فلوراید به میزان کافی داشته باشد (که در خمیر دندانهای تماما گیاهی، طبعیی و یا ارگانیک عملا وجود ندارد. اگر قید شده باشد که خمیر دندان طبیعی یا گیاهی است ولی در عین حال فلوراید هم دارد، احتمالا در بکار گیری واژه طبیعی منظور خاصی و با اهداف تبلیغاتی داشته است). اگر خمیر دندانهایی با مهر تأیید انجمن های معتبر دندانپزشکی مثل انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) یا فدراسیون جهانی دندانپزشکی(FDI) توانستید پیدا و تهیه کنید، چه بهتر.