مسواک برقی بهتر از مسواک معمولی هستند، اما…

“ما حتی برای فرزندمان مسواک برقی تهیه کردیم، ولی باز دندانهایش خراب می شوند”

در مطالعاتی که تا کنون صورت گرفته، مسواکهای برقی در مقایسه با مسواکهای معمولی یا اصطلاحا دستی از اثر بخشی بیشتری برخوردار بوده اند و به عبارت دیگر بهتر از مسواکهای دستی توانسته اند دندانها را تمیز کنند. این مسواکها حرکاتی ارتعاشی در دندانه های مسواک بوجود می آورند که وقتی در تماس صحیح با سطح دندان قرار می گیرد آن را از تجمعات میکروبی که پلاک نامیده می شوند پاک می کند. با تحقیقاتی که تا کنون در زمینۀ مسواکهای برقی صورت گرفته، از میان انواع مسواکهای برقی مسواکهایی که از نوع حرکت دندانه های آن از نوع ارتعاشی – چرخشی هستند (oscillating-rotating) از کارامدی بیشتری برخوردار می باشند.

اما…

نکته ای که در اینجا میخواهیم به آن بپردازیم و دلیل نوشتن این “اما…” می باشد به واکنشی است که از والدین در این زمینه می شنویم:

دکتر ما حتی برای بچه ام مسواک برقی از نوع …. هم گرفته ایم، حتی خودمان هم برایش مسواک می زنیم ولی باز نمی دانیم چرا اینقدر دندانهایش زود خراب می شوند. (گاهی این مشکل را منتج به جنس بد دندان می کنند که در مقاله ای دیگر به این موضوع هم پرداخته ایم).

این بازخوردها و دغدغه های والدین مرا بر آن داشت تا مروری کوچک در مقالات و تحقیقات منتشر شده در زمینۀ مسواکهای برقی انجام دهم و چند نکته توجهم را جلب کرد که شاید بد نباشد آنرا با شما نیز درمیان بگذارم:

  • 1- پوسیدگی دندان وقتی در دندان ایجاد شد، دیگر تعویض نوع مسواک نمی تواند آنرا از بین ببرد: برای بوجود آمدن پوسیدگی دندان لازم است که مدتی زمان بگذرد. بسته به شرایط دندان و محیط دهان، برای اینکه دندانی پوسیده شود معمولا چندین ماه زمان لازم است. اگر پوسیدگی یک دندان درمراحل آغازین شکل گیری باشد، این امید وجود دارد که بتوان مانع از پیشرفت آن شد. اما وقتی پوسیدگی وارد لایه زیرین دندان یعنی عاج شد، متوقف نمودن آن حتی با مدرن ترین ابزار کنترل بهداشت دهان و دندان کاملا دور از ذهن و تقریبا غیر ممکن است. و معمولا از زمانی که پوسیدگی به لایه عاج رسید تا زمانی که علائم آن داخل دهان دیده شود یا فرزندتان از درد دندان شکایت کند ممکن است چندین ماه طول بکشد. پس یکی از پاسخهایی که برای پرسش والدین می توان ذکر کرد این است که: پوسیدگی دندان فرزند شما قبل از اینکه مسواک برقی را تهیه و استفاده کرده باشید وارد عاج شده اما در این  مرحله قابل مشاهده نیست. و چند ماه که از استفاده از مسواک برقی گذشته علائم آن بروز کرده است.
  • 2- برای اینکه هر نوعی مسواکی بتواند دندان را تمیز کند لازم است به درستی روی دندان قرار گیرد و به درستی از آن استفاده شود. به این نکته “توانایی دست” یا شیوۀ به دست گرفتن و یا چیزی شبیه “دست فرمان” گفته می شود (manual dexterity) اگر فردی اتومبیل جدیدتری خریده باشد اما شیوۀ رانندگی با آنرا نیاموخته و تمرین نکرده باشد، و یا اینکه ماشین را به سمت جنوب کشور براند، نباید انتظار داشته باشد که سر از شمال کشور که مقصد اولیۀ او بوده در بیاورد. این نکته در مسواک زدن در کودکان نقش بزرگی دارد زیرا هم بچه ها در مدیریت حرکت مسواک در دهانشان ممکن است مشکل داشته باشند، هم احتمال دارد والدینی که برای فرزندشان مسواک می زنند در مانور دادن مسواک در دهان فرزندشان با مشکل مواجه باشند. به تعبیری دیگر:
  • 3- والدین می دانند که دندان فرزندشان را با کمک یک مسواک برقی معتبر مسواک زده اند، اما نمی توانند متوجه بشوند که آیا این کار را درست انجام داده اند؟؟

به نظر می آید که دو مورد آخر از موارد بسیار مهم و تاثیر گذارند که به نظر ما نقش بسیار مهمی در کیفیت رعایت بهداشت دهان و دندان می تواند داشته باشد. نقش مورد آخر یعنی آموزش و ارزیابی شیوۀ مسواک زدن یک جنبۀ مهم است:

برای مثال، به شرکت کنندگان در یکی از این مطالعات تاکید شده بود که مطابق دستورالعمل از مسواک برقی استفاده کنند. این یک نکته مهم در استفاده از مسواک برقی می تواند باشد. این مطالعات نشان نمی دهند که اگر افراد بدون توجه به اصول مسواک زدن با مسواک برقی از آن استفاده می کردند آیا تاثیرات آن به همان میزان می بود؟ در این مطالعات معمولا گروهی که از مسواک برقی استفاده می کنند آموزش می بینند که چگونه از آن استفاده کنند، اما به گروهی که از مسواک معمولی استفاده می کنند ممکن است خواسته شود که “مطابق روال همیشگی خود” از مسواک استفاده کنند و این ممکن است یکی از دلایل برتری مسواکهای برقی بر مسواکهای معمولی باشد. یعنی بخشی از اثر بخشی مسواک برقی به آموزشی است که به شرکت کننده در مطالعه داده شده باشد. به بیان دیگر، از کجا معلوم است که اگر به مسواک زنندگان معمولی هم برای استفاده از مسواک معمولی آموزش داده می شد، نتایج بین مسواک برقی و مسواک معمولی تا این اندازه متفاوت می بود.

به همین دلیل است که اهل دانش با نتایج یک تحقیق قانع نمی شوند و اگر به مقالات علمی نگاهی انداخته باشید، خود نویسندگان بر اساس تعهدات اخلاقی نگارش مقاله به محدودیتهای تحقیقشان هم اذعان می کنند.

پس یک نتیجه که از این بحث می توان گرفت این است که نقش آموزش بهداشت و مهمتر از آن ارزیابی کیفیت رعایت بهداشت دهان و دندان یک عامل مهم در ارتقا سطح بهداشت می تواند به شمار رود.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.