زمان بعنوان عامل چهارم و نقش مهم آن در ایجاد پوسیدگی

در مقاله قبلی به عوامل سه گانه ای اشاره کردیم که در ایجاد پوسیدگی دندان نقش ضروری ایفا می کنند. این سه عامل عبارت بودند از دندان- باکتریهای مولد پوسیدگی – و مواد قندی. بدون حضور این سه عامل امکان ندارد که پوسیدگی اتفاق بیفتد. در اینجا به عامل دیگری میخواهیم اشاره کنیم که در این معادله نیز نقش مهمی ایفا می کند و آن عامل “زمان” است.
نقش زمان در ایجاد پوسیدگی به چه معنی است؟ برای روشن تر شدن مطلب مروری خواهیم کرد به فرآیند ایجاد پوسیدگی که در مقاله قبل مفصل تر به آن پرداختیم. در این فرآیند، باکتری بر روی سطح دندان قرار می گیرد. با مصرف مواد قندی، این باکتریها از مواد قندی جمع شده در محیط دهان برای زندگی خود استفاده می کنند و از آنها بعنوان غذا استفاده می کنند. باکتریها در طی مصرف مواد قندی اسید تولید می کنند، و همانگونه که در زندگی روزمره خود دیده ایم، اسیدها این توانایی را دارند که مواد آهکی و معدنی را در خود حل کنند. یکی از این املاح موجود در مواد آهکی و معدنی کلسیم است که براحتی در اسید حل می شود (مثال بارز آن استفاده از جوهر نمک در برطرف کردن رسوبات در لوازم خانگی است). حتما هم این مطلب را می دانید که کلسیم یکی از ترکیبات عمده و مهم و تشکیل دهنده دندان است (برای همین است که به نقش مصرف لبنیات در شکل گیری و استحکام دندانها و استخوان تاکید می شود. به نقش و اهمیت کلسیم در شکل گیری دندان و استخوان در مقاله ای دیگر خواهیم پرداخت که می توانید اینجا را کلیک کنید).
ممکن است الان این سوال را مطرح کنید که نقش زمان چه شد؟ اینجا نقش زمان را مطرح می کنیم. هر چقدر اسید بیشتر در مجاورت یک ماده آهکی قرار گیرد، موجب حل شدن بیشتر و آسیب بیشتر می شود و اگر اسید را از روی مواد آهکی سریعتر بشوییم و پاک کنیم، ترکیبات آهکی کمتر حل می شوند و آسیب می بینند. این موضوع در مورد دندانها نیز همان حالت را دارد: چنانچه اسید حاصل از فعالیت باکتری را زودتر از روی دندان پاک کنیم و بشوییم، بافت دندان کمتر آسیب می بیند. به همی دلیل است که در نمودارهای عوامل ایجاد پوسیدگی زمان را بعنوان عامل چهارم در نظر می گیرند و شکل نمودار از شکل نمودار مقاله قبل بدین شکل تغییر می کند:

این به آن معنی است که اگر سه عامل اول به مدت طولانی در کنار یکدیگر قرار بگیرند پوسیدگی ایجاد می شود. مثلا اگر شما یک لیوان شربت یا نوشابه بخورید و سریع و بلافاصله دهان خود را با آب بشویید، تا حدود زیادی قند را از محیط حذف می کنید (کامل حذف نمی شود اما خیلی کم می شود) و در نتیجه امکان ایجاد اسید و تخریب دندان را از باکتری می گیرید.
البته یاد آوری می کنم که محیط دهان یک مقدار پیچیده تر از یک ظرف حاوی اسید و مواد آهکی است که با ریختن آب در آن و رقیق کردن یا شستن اسید این واکنش شیمیایی را بهم بزنیم. محیط دهان حاوی سیستمهای دفاعی محدودی در برابر پوسیدگی نیز می باشد ولی همانند بقیۀ سیستمهای دفاعی بدن قادر نیست بدن را بطور کامل از برور بیماری (پوسیدگی یک بیماری است) مصون نگهدارد.
چنانچه تمایل داشته باشید که تغییرات محیط اسیدی دهان در طول زمان و بدنبال مصرف مواد قندی را بهتر درک کنید، پیشنهاد می کنم مقاله بعدی را مطالعه کنید . نکته ای جالب در آن خواهید دید Smile

لطفا دیدگاهها و نظراتتان را از طریق ایمیل با ما در میان بگذارید:

info@dr-mojtahedzadeh.ir

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.